Tarihten İnciler
Bir Osmanlı doktoru olan Dr. Şerafettin Mağmumi,1895 yılında meydana gelen kolera salgını nedeniyle Anadolu’ya gönderilir. İstanbul’dan itibaren başladığı sağlık tarama gezisinde yolu Balıkesir'e düşer. Kitabın çevirisini yapan Cahit Kayra kitabın önsözünde kullandığı '' Dr. Mağmumi, dolaştığı yörelerde, ( bir tanesi dışında ) doğru dürüst bir lise görememiştir'' tabirinin Balıkesir Lisesi olduğunu gururla karşıladım. Mağmumi anılarına şöyle der; '' KENTİN EN YÜKSEK YERİNDE EĞİTİMİN MADDİLEŞMİŞ BİR BİÇİMİ DENİLMEYE LAYIK BİR YÜKSEKLİKTE VE BÜYÜK BİNA İDADİ ( LİSE )OKULU,MÜLKİ OLMAK ÜZERE İNŞA EDİLMEKTE OLUP ÇATISI ALINMIŞ VE BİTİRİLME NOKTASINA GELMİŞTİR.DÖRT KATLI VE TAŞ BİR BİNADIR.PENCERE ÇERÇEVELERİ,SAÇAKLAR BALIKESİR’E ÖZGÜ PEMBEMSİ BİR TAŞTAN OYMALI OLARAK YAPILMIŞ AYNİ TAŞTAN SÜTUNLAR KAPININ ÖNÜNE VE MERDİVEN BAŞLARINA KONMUŞ.YATAKHANE,DERSHANE VE YEMEKHANE OLMAK ÜZERE BİR ÇOK DAİRELERİ VAR.YAPILIŞ BİÇİMİ DE SAĞLIK KURALLARINA UYGUN.ZEMİN KATININ BİLE GÖRÜNTÜSÜ HOŞ OLUP,ÖZELLİKLE DÖRDÜNCÜ KATTANKUŞ BAKIŞIYLA KASABA VE OVA SEYREDİLİYOR.ÖĞRENCİLERİN GEZİNTİLERİVE DİNLENMELERİ İÇİN BİR DE BAHÇE DÜZENLENMEKTE.’’ ( * )
.
Karasi İdadisi ( Lisesi ) için yapılan bu bina ertesi yıl meydana gelen Balıkesir depreminde az da olsa hasar görmüş ve öğretime ara verilmişti. Osmanlı Hükümeti hemen duruma dayanarak Balıkesir7e bir heyet göndererek tüm şehirde hasar tespiti yaptırdı. İdadi binası için yapılan keşifte 29 bin kuruş gerektiği ifade edildi. Ancak nedense işler uzadı . Bu konuda Ömer Ali Bey’in Sadaret makamına gönderdiği yazı aşağıdadır.
BALIKESİR İDADİ MEKTEBİNİN DURUMU
Karesi İdadi mektebinin ( lisenin) keşif masrafı 29 bin kuruştur.Mektep on aydan beri kapalıdır. Müdür ve muallimler evlerinde ,kahvehanelerde vakit geçiriyorlar.Bu konuda yazışmalar bile olduğu halde adı geçen 29 bin kuruşun sarfıyle mektebin tamirine izin verilmeyip de, on aydan beri vazifesizce boşuna gezmekte olan müdür ve muallimlere maaş ve müteferrika ( ek ücret ) adıyla 35 bin kuruştan fazla para sarf olunması uygun değildir.
Zaten genel sınavlar zamanı olan haziran sonundan sonra, yaz tatili süresi olan temmuz ağustos aylarını izleyen eylül başlangıcında derslere başlanacaktır. Tertip edilen programa göre ertesi sene hazirana ve imtihan zamanına kadar devam gerektiği halde, bu sene mektep açılmadığı cihetle ,nasıl olsa gelecek eylüle kadar on ay daha, zorunlu olarak öğretim geri kalacaktır.
“ Mektebin imarıyla beraber, derslerin başlamasına kadar hiç kimseye maaş verilmemesi hakkında lazım gelenlere emirler verilmesi isteklerimdir.
“ Bu kadar inşaat ve imarda cidden ve hakikaten gayret ve başarı gösteren Balıkesir belediyesi kalfası Hristismus Efendinin sahip olduğu Mecidi Nişanı ,terfii veya ( Sanayi Madalyası ) ile ödüllendirilmesi hususuna izin verilmesini istirham eylerim.” ( ** )
Karesi Mutasarrıfı
Ömer Ali
Karesi İdadisi ( Lisesi ) için Rumi 1312 (1896 ) yılında yapılmış olan bu bina ertesi sene 1897 de meydana gelen depremde yıkılmamış, az hasar görmüştü. Rumi 1318 ( 1902 ) yılında tamir edilerek hizmete açıldı.Bu tamir esnasında binaya bir de onarım kitabesi konuldu.Yapılış kitabesi yoktur.(***)
